Hesaplama Metodolojisi

Kozmik Radyasyon Hesaplama modeli, uçuş rotası, irtifa, manyetik alan ve güneş aktivitesini dikkate alarak atmosferik kozmik radyasyon dozunu hesaplar.

Hesaplama Adımları

• Uçuş Rotasının Belirlenmesi: Büyük Daire Formülü kullanılarak uçuş mesafesi hesaplanır.
• Uçuş Süresi Hesaplanması: Ticari uçak ortalama hızı (~900 km/h) baz alınarak süre hesaplanır.
• Güneş Aktivitesi Faktörü: NOAA SWPC verileriyle hesaplanan faktör modele dahil edilir.
• Kozmik Radyasyon Doz Hızı: Atmosferik derinlik ve enleme bağlı olarak hesaplanır.
• Farklı Radyasyon Türlerinin Katkısı: Nötronlar, protonlar, müonlar ve diğer radyasyon bileşenleri hesaplanır.
• Toplam Doz Hesabı: Uçuş süresi ile çarpılarak toplam maruz kalınan doz hesaplanır.

Örnek Hesaplama

İstanbul (IST) → New York (JFK) uçuşu için:
✅ Uçuş Mesafesi: 8,100 km
✅ Uçuş Süresi: 9 saat
✅ Solar Aktivite Faktörü: 1.1
✅ Kozmik Radyasyon Doz Hızı: ~5.5 µSv/h
✅ Toplam Kozmik Radyasyon Dozu: 49.5 µSv

Referanslar

• Mertens, C. J., et al. "NAIRAS Model for Aviation Radiation Exposure" Journal of Space Weather and Space Climate, 2013.
• Copeland, K., et al. "Evaluation of the CARI-7 Model for Flight Crew Radiation Exposure", NASA Technical Reports, 2011.
• ICRP, "Radiation Dose Coefficients for Atmospheric Cosmic Radiation", Report 123, 2013.
• NOAA Space Weather Prediction Center (SWPC): https://www.swpc.noaa.gov
• ESA Space Weather Coordination Center (SWC): https://swe.ssa.esa.int